Julia Bertram, het mooie wijngeheim van de Ahr

Wijnmaakster Julia Bertram was ooit (in 2012) wijnkoningin van heel Duitsland. Nu is zij een van de beste - zo niet de beste - wijnmakers uit de Ahr. Samen met haar man Benedikt Baltes. Hun wijnen zijn spatzuiver en schoon, met finesse en ongelofelijke elegantie. Als je hun wijnen proeft, merk je die handtekening direct. Kortom, Julia Bertram-Baltes, geniale wijnmaakster uit de Ahr.

Julia Bertam en Benedikt Baltes streven ernaar zowel het terroir als die elegantie te laten spreken. Vanaf 2019 werken ze biologisch. De Ahr is een van de noordelijkste wijnregio's van Duitsland en toch is het vooral bekend om de rode wijn van Spätburgunder (Pinot noir). Het is hier dus warm genoeg om rijpe druiven te krijgen.

Julia Bertram-Baltes, wijnmaakster uit de Ahr, Duitsland

Stodden, Meyer-Näkel, Adeneuer

Natuurlijk zijn er anderen in de Ahr die de naam hebben, zoals Stodden, Adeneuer en Meyer-Näkel. Maar ik vind Julia Bertram er toch boven uit springen. Het lukt Julia ook om de alcoholpercentages klassiek laag te houden bijvoorbeeld. In deze tijd van klimaatopwarming is dat extra knap.

Wijnköningin 2012 met groot wijntalent

Julia Bertram (Kerstavond 1989, Dernau) is een geluksvogel. Zowel van haar grootouders, tante vader en moeder kon ze in de mooiste Lagen van de Ahr wijnpercelen overnemen. De wijngaarden zijn vaak al meer dan 100 jaar in de familie. Beroemde namen zoals de Grosses Gewächs Lagen Sonnenberg, Hardtberg, Rosenthal, Forstberg, Schieferlay, Goldkaul.

In totaal zijn het er nu 11 gelegen langs de rivier de Ahr. Van elke wijngaard maakt ze een aparte rode wijn. Ze maakt ook een mooie blanc de noir. Haar wijngaarden hebben oude stokken met lage opbrengst. Bekijk de wjnen van Julia Bertam-Baltes hier

Biologische vinificatie

Alles wordt met de hand geplukt. Vaak net wat vroeger zodat er genoeg zuren in de most zitten. En de alcohol lager blijft omdat de suikers dan lager zijn. Ze laat de most spontaan vergisten tot wijn. En geeft de nieuwe wijn een lange rijping op oud en groot hout. Dus verwacht geen vanille, of dikke rooktonen. Wat dan wel? Complexiteit, elegantie en een rijk gelaagde structuur. Julia Bertram leerde het vak bij Werner Näkel en studeerde aan de prestigieuze wijnuniversiteit in Geisenheim (Rheingau) bij Bingen. 

Zeldzame klonen

Nog een geluk: de stokken zijn niet alleen oud maar bestaan uit oude en zeldzame klonen uit de Ahr zelf, maar ook uit Zwitserland en Frankrijk. Tel hierbij op dat de bodems over het algemeen zeer arm en gevarieerd zijn. Van meer vruchtbare löss en leem tot leisteen en Grauwacke, een mineraalrijke, grijze zandsteen, hard en vol met kwarts, veldspaat of mica en rotsstukjes.

De Ahr en wijn

Het wijngebied de Ahr telt slechts 560 ha. En ligt op de grens van waar je wijn kunt maken (50° noorderbreedte). De rivier Ahr mondt uit in de Rijn en heeft een diep dal uitgesleten. Dat dal zorgt voor een uniek klimaat; vrij warm met veel zon en droog.

De Ahr stroomt van zuidwest naar noordoost. Dat geeft veel hellingen die op het zuiden liggen. De vaak steile heuvels hebben hoogtes van 100 tot 260 meter en de bodems bestaan vooral leisteen en Grauwacke. Deze donkere bodems absorberen hitte en stralen die 's nachts weer uit. Zo is de wijngaard beschermd tegen kou, vorst en edelrot (Botrytis). Dit alles maakt de Ahr tot een unieke wijnregio in Duitsland en de wereld. 

Frühburgunder

Men vermoedt dat diverse blauwe druivenrassen voor het eerst in de Middeleeuwen zijn aangeplant. Pinot-rassen kwamen nog later, na de 30-jarige Oorlog in de 19e eeuw. Nu staat er eigenlijk alleen nog Pinot noir / Spätburgunder en verder ook de zeer interessante Frühburgunder aka Pinot Madeleine.

Door politieke en economische instabiliteit, plus de druifluis Phylloxera, uit de VS overgekomen, verschrompelde het wijngebied in de late 19e eeuw. Want veel wijnmakers emigreerden en tussen 1883 en 1925 halveerde het wijnareaal. Na Flurbereinigung, herverkaveling, in 1950 en het aanplanten van Pinot-klonen met hoge opbrengst groeide de Ahr weer als wijngebied. 

Historie wijnhuis Julia Bertram

Haar overgrootvader startte in 1910 met 2 ha op steile leisteenhellingen. Vanaf 2014 begon Julia Bertram met meewerken bij het wijnmaken. In 2017 nam ze het wijnbedrijf over van haar moeder en tante. Haar man, Benedikt Baltes, helpt bij het wijnmaken. Benedikt Baltes is zelf een groot wijntalent en ook afkomstig uit de Ahr. Tot voor kort maakte hij wijn in Franken, op het wijngoed Stad Klingenberg bij Churfranken. Daar werden de wijnen van Julia ook vergist. Nu is in Dernau de bouw begonnen van een moderne wijnkelder en werkt Benedikt alleen nog in Dernau.

Biologische wijnbouw

Julia Bertram-Baltes, geniale wijnmaakster uit de Ahr, bewerkt haar wijngaarden sinds 2019 biologisch. Tussen de rijen druiven staan bodembedekkers die vanzelf zijn komen aanwaaien. De plantwijze is voornamelijk Guyot, een deel is 'bush vine' dus los geplant. Verder is er een proef met Gobelet als snoeiwijze. Julia geeft veel aandacht aan elk microterroir en probeert uit elk perceel het beste uit haar Spätburgunder te halen.

Omdat de hellingen steil zijn, gebeurt alles met de hand. Zo heb je ook het beste contact met de wijngaard. Oude stokken worden goed verzorgd, de opbrengst wordt laag gehouden en de oogst is vroeger dan bij anderen. Alles om frisheid en zuren te behouden en alcohol laag. Met de klimaatopwarming zijn meer maatregelen nodig. Zo is er actief 'canopy management': aan de zonkant laat ze het bladerdak zitten voor schaduw op de druiven. 

"Mijn wijn wordt in de wijngaard gemaakt."

In de wijnkelder doen Julia en Benedikt zo min mogelijk. "Mijn wijn wordt in de wijngaard gemaakt." Dus in de kelder gaat het erom de complexiteit en elegantie te waarborgen. Dat betekent: voorzichtig omgaan met de druiven en de most. En ze gebruiken geen toevoegingen; de wijn doet alles zelf. Elke wijn wordt op dezelfde manier gemaakt. Drie tot vier dagen koude inweking gevolgd door spontane vergisting met de schillen op rvs of open houten vaten. Dit duurt ca. 10 dagen waarna een zachte persing volgt. Dan gaat de wijn via zwaartekracht (dus zonder pomp) op vat. Daar blijft de wijn tenminste 12 maanden rijpen.

Voor de Handwerk-wijnen volgt nog een half jaar rijping op de fijne gist (lies) op rvs. De Dernauer en Ahrweiler Spätburgunder rijpen voor 75% op neutraal hout (300 - 500l) en 25% op nieuw en 2e-jaars hout. Het hout komt uit Churfranken en zoekt Julia zelf uit. "Het hout is alleen een middel, geen smaakmaker. Pinot van leisteen is zeer kritisch wat houtgebruik betreft."

Sap en sensualiteit uit de Ahr

Julia: "De diverse bodems van de Ahr-vallei, vooral de diverse vormen van leisteen, bepalen de specifieke stijl van mijn wijnen. En vaak hebben de wijnen fijne bijna bloemige tonen en een elegante mineraliteit met koelte, sap en sensualiteit. Echte bewaarwijnen. Hoe dichter je bij de oorsprong blijft hoe hoger de kwaliteit. Daarom gebruiken we op het etiket 1e Lage (Premier Cru) en Grosse Lage (GG, Grand Cru). Ook al zijn we geen lid van de VDP". Kortom: Julia Bertram-Baltes, geniale wijnmaakster uit de Ahr.

Meer over Duitse wijn. klik hier